پل ورسک سوادکوه

امروز قصد داریم شما دوستان عزیز را با یکی از شاهکارهای مهندسی پل‌سازی در ایران آشنا کنیم. پلی که نه تنها از نظر طراحی و ساخت در نوع بی‌نظیر است بلکه از نظر تاریخی هم تاثیر عمیقی بر سرنوشت جنگ جهانی دوم داشته است. این پل با گذشت سال‌ها هنوز هم شکوه و عظمت خود را حفظ کرده و در فصل‌های مختلف مناظر تماشایی زیبایی خلق می‌کند. در ادامه با عمارت سازان همراه باشید …

بین سال‌های ۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ در ارتفاعات روستای ورسک، جایی بین کوه‌های مرتفع عباس‌آباد پلی ساخته شد که امروزه به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی پل‌سازی شناخته می‌شود. این پل که ورسک نامیده می‌شود، در ۲۷ کیلومتری جنوب شهر پل سفید قرار دارد و از جاهای دیدنی سوادکوه مازندران با حساب می‌آید. هدف از ساخت چنین پلی و تحمل سختی‌های بسیار برای ساخت آن، متصل‌کردن راه‌آهن تهران به شمال کشور بود. ساخت ورسک با ارتفاع ۱۱۰ متر از کف دره آن هم با وسایل ابتدایی آن سال‌ها، باعث شده نه تنها ورسک را به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی بشناسیم بلکه باعث شده نام آن در کتاب رکوردهای گینس هم به ثبت برسد.
امروزه قطارهای مسافری تهران-گرگان، تهران-ساری و قطارهای باری و سوخت از این پل عبور می‌کنند. برای اینکه بهتر بتوانید به زیبایی و عظمت این پل پی ببرید عکس‌هایی از نماهای مختلف پل را تماشا کنید.

دسترسی به پل ورسک

برای اینکه بتوانید از پل ورسک دیدن کنید، باید وارد جاده فیروزکوه شوید. این جاده شما را از تهران به شمال ایران می‌رساند. از سه شهر فیروزکوه، گدوک و شوراب عبور کنید و سپس با تابلوهای راهنما به سمت روستای ورسک و پل ورسک حرکت کنید.

آدرس پل ورسک: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، روستای ورسک

ایران، مازندران، ۴۵ کیلومتری جنوب زیراب و ۸۵ کیلومتری شهر قایمشهر در محور فیروزکوه و در مسیر راه آهن شمال، روستای ورسک عباس‌آباد

آشنایی بیشتر با پل ورسک سوادکوه 

پل ورسک یکی از بزرگ‌ترین پل‌های راه آهن سراسری ایران است که ساخت آن سه سال طول کشید. تا قبل از سال ۱۳۱۲ چندین شرکت آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی سعی کردند تا طرح مناسبی برای ساخت پل در میان کوه‌های البرز ارائه کنند ولی نتیجه نگرفتند تا اینکه اوایل سال ۱۳۱۲ یورگن ساکسیلد مدیر عامل شرکت دانمارکی کمپساکس توانست قرارداد نهایی را امضا کند. طبق قرارداد شرکت دانمارکی موظف بود ۹۰۰ کیلومتر خط راه آهن در ایران به مدت شش سال بسازد و در ازای هر متر ساخت راه آهن پنج دلار طلا معادل ۱.۵ گرم طلای خالص دریافت کند، اما بعد از عکسبرداری هوایی از کوه‌های البرز مهندسان این شرکت با دو چالش اساسی برخورد کردند.

در مرحله اول آن‌ها متوجه شدند که قطار باید بعد از عبور از روستای ورسک باید مسافتی ۱۰ کیلومتری و همچنین ۶۰۰ متر صعود کند و بعد از عبور از کوهستان خود را به تونل گدوگ برساند. این شیب تند برای حرکت قطار تقریبا غیر ممکن بود. در چنین شرایطی مهندسان تصمیم گرفتند مسیر عبوری قبل از پل را به شکل سه پله بر روی دامنه کوه ایجاد کنند که ایده فوق‌العاده‌ای بود. این سه پله امروزه به “سه خط طلا” شهرت دارد. چالش دوم ارتفاع زیاد دره بود. مهندسان برای رفع این مشکل تصمیم گرفتند تا دهانه پل را بزرگ‌تر از حد معمول در نظر بگیرند.

طبق آرشیوهای روزنامه اطلاعات، سازنده پل ورسک یک مهندس اتریشی به نام لادیسلاوس فون رابسویچ (Robcevidc L.Von) بوده و شخصی به نام هانس اتو ناتر(Hans Otto Nater)، نابغه ریاضی و پل‌سازی سوئیسی، مسئولیت سرپرستی مهندسان محاسب و طراحان پل را بر عهده داشته است. این پل در سال ۱۳۱۵ توسط شخص رضاخان افتتاح شد.

چندین و چند داستان و افسانه حول محور این سازه عظیم شکل گرفته که هنوز درباره درستی یا نادرستی آن، گمانه‌زنی‌ها ادامه دارد اما معروف‌ترین آنها همان است که در روز افتتاح ، رضاشاه که خود سوار بر قطار می‌خواسته با عبور از پل ورسک به زادگاهش برود، دستور داده که مهندس سازه پل به همراه خانواده‌اش زیر پل بمانند تا اگر اتفاقی برای او افتاد، آنها نیز از بین بروند.

این داستان چندان داستان غلطی هم نیست چرا که براساس پژوهش‌های پیمان صدفی در کتاب «افسانه مهندس ورسک»، خانه این سازنده پل، درست زیر همین سازه قرار داشته است. لادیسلاوس فون رابسویچ که به او مهندس ورسک هم می‌گویند، شخصیت عجیبی داشته است ؛ مهندس سازه‌ای توانمند و دقیق و نقاشی فروتن و گمنام.

شاید به همین‌خاطر است که او خانه خود را زیر پل و نزدیک خوابگاه کارگران پل ورسک می‌سازد تا کار ساخت این پل هر چه سریع‌تر پیش برود و در نهایت نیز در کمتر از 2سال آن را افتتاح می‌کند. داستان دوم این پل مربوط به نقش‌اش در جنگ جهانی اول است؛ آیا این پل توانسته نقشه جهان را در حوالی همان سال‌ها تغییر دهد. بله!

پل ورسک که در کتاب گینس هم ثبت شده، توانسته به‌عنوان پل پیروزی ، نقش پررنگی در حوادث آن جنگ تلخ جهانی داشته باشد.